روکش دندان شیری

روکش دندان شیری چیست؟

روکش دندان یک کلاهک است که کاملا شبیه به تاج دندان ساخته می شود تا روی دندان قرار گرفته و نقش تاج را به عهده بگیرد. به طور کلی دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج همان بخش سفید رنگ دندان است که بیرون از لثه قرار دارد و با آن غذا میجویم. هنگامی که در اثر پوسیدگی یا شکستگی تاج صدمه می بیند، در صورتی که آسیب وارد شده فراتر از حدی باشد که بتوان آن را با مواد پر کننده ترمیم کرد، دندان روکش می شود تا بتوانید همچنان از آن استفاده کنید و از طرفی جلوی شکستن و فروپاشی آن گرفته شود.

 

چرا دندان شیری نیاز به روکش پیدا می کند؟

دلایل نیاز به روکش کردن دندان شیری متعدد است. به طور کلی هنگامی توصیه می شود دندان شیری ترمیم یا روکش شود که آسیب گسترده ای دیده باشد، مثلا پوسیدگی گسترده، ترک خوردگی و یا شکستگی دارد.

در مواردی که پوسیدگی گسترده است، صرفا پر کردن دندان کافی نیست چون پشتیبانی دندان ضعیف است و احتمال شکستن یا جدا شدن پرکردگی و یا شکستن خود دندان زیاد است. در این موارد روکش، ترمیم مطمئن تر و بادوام تری است و تا زمانی که دندان شیری بیفتد، دوام می آورد.
چرا باید دندان شیری ترمیم و روکش شود در حالی که قرار است بیفتد؟

حفظ دندان شیری تا زمانی که نوبت به افتادن آن می رسد به چند دلیل اهمیت دارد و نیاز به ترمیم را ایجاب می کند:

مینای دندانهای شیری نازک تر از دندانهای دائمی هستند. پوسیدگی به سادگی بین دندانها گسترش می یابد. روکش نه تنها برای نجات خود دندان صدمه دیده است بلکه برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی و عفونت به نواحی دیگر دهان است.
روکش دندان شیری برای برگرداندن عملکرد، شکل و اندازه به دندان آسیب دیده صورت می گیرد. از آنجایی که یکی از مهمترین عملکردهای دندان حفظ فاصله در قوس دندانی و نگه داشتن جا برای دندان دائمی زیر آن و هدایت دندان است، روکش کردن باعث می شود این عملکرد حفظ شود و مشکلات بعدی ناشی از زود افتادن دندان شیری به وجود نیاید.
ترمیم کردن و حفظ دندان شیری باعث می شود رشد عضلات و استخوان فک کودک، روند طبیعی خود را طی کند.
دندان شیری برای جویدن غذا مهم است و بدون آن بخشی از فرآیند جویدن غذا با اختلال مواجه می شود.
روکش با پوشاندن دندان از فروپاشی دندان و عمیق تر شدن پوسیدگی جلوگیری می کند بنابراین احتمال دندان درد، عفونت لثه و مشکلات دیگر را کاهش می دهد.

انواع روکش دندانهای شیری

برای ترمیم و روکش کردن دندانهای شیری به طور کلی چهار نوع روکش وجود دارد. هر نوع روکش معایب و مزایای خود را دارد.
روکش استیل پیش ساخته

قدیمی ترین انواع روکش است که هنوز نیز کاربرد زیادی در دندانپزشکی اطفال دارد. برای دندانهای آسیاب بزرگ گزینه ای عالی است چرا که مقاوم به رطوبت و محکم و بادوام است.
همچنین در موارد پوسیدگی بین دندانی مفید است.
جایگذاری آن ساده است و تنها در یک جلسه درمان تمام می شود.
مقرون به صرفه است (ارزانترین نوع روکش دندان است)

روکش رزین کامپوزیت (اسید خراشی شده)

یک پوسته پر شده با رزین کامپوزیت است که همرنگ دندان می باشد بنابراین زیبایی لبخند را حفظ می کند.
بیشتر برای دندانهای جلویی که تحت فشار نیستند اما زیبایی آنها مهم است استفاده می شود.
هزینه آن در حد متوسط است.

روکش سرامیکی فلزی

این روکشها از اسکلت استیل یا نیکل با یک لایه پوشش سرامیک همرنگ دندان ساخته می شوند که هم زیبایی سرامیک را داشته باشند و هم استحکام فلز را.
با دوام و محکم هستند.
به دلیل رنگ سفید، برای دندانهای جلویی که زیبایی آنها مهم است، مناسبند.
به دلیل استحکام مناسب، میتوان برای دندانهای عقبی هم از آنها استفاده کرد.
در مقابل رطوبت مقاومند.
نیاز به تراشیدن دندان در این نوع روکش بیشتر از روکشهای دیگر است بنابراین تهاجمی تر است.

روکش تمام سرامیک یا زیرکونیا

از سرامیک همرنگ دندان ساخته می شوند و هیچ بخش فلزی ندارند بنابراین برای کسانی که به فلز آلرژی دارند مناسب است.

روکش زیرکونیا همانند روکش استیل، برای کودکان به صورت پیش ساخته قابل تهیه هستند.

از نظر استحکام و دوام از مینای دندان طبیعی محکم تر هستند بنابراین عمر زیادی دارند اما ممکن است برای دندانهای مقابل ساینده باشند.

از نظر زیبایی بیشترین شباهت را به دندان طبیعی دارند.
روکش دندان پلی کربنات

این روکش دندان بیشتر برای دندانهای جلویی استفاده می شود و ارزانتر است اما چون دوام کمی دارد بیشتر یک ترمیم موقتی محسوب می شود و در مواردی استفاده می شود که لازم نیست مدت زمان طولانی روکش عمر کند.
مراحل روکش کردن دندان شیری چیست؟

ابتدا دکتر دهان کودک در اطراف دندانی که قرار است روکش شود را بی حس می کند تا هیچ دردی احساس نشود.
یک صفحه لاستیکی به نام رابر دم، روی دهان کشیده می شود و محل دندان مورد نظر سوراخ می شود تا دندان از آن بیرون بزند و دکتر بتواند روی آن کار کند. این کار برای این است که دندان از محیط دهان ایزوله شود و آلودگی های دهان به دندان نرسد. از طرفی چیزی تصادفا داخل دهان نیفتد.
با دریل دندانپزشکی، بخشهای پوسیده دندان تراشیده شده و برداشته می شوند و دندان پاکسازی و تمیز می شود.
دندان شکل دهی می شود تا برای قرارگیری روکش، آماده شود.
در روکش دندانهای شیری، اغلب درمان ظرف یک جلسه تمام می شود. روکش اگر از قبل آماده شده باشد روی دندان چسبانده می شود و اگر قرار است آماده شود در صورت مجهز بودن کلینیک به دستگاههای تراش دیجیتالی، فورا ترمیم ساخته شده و در همان جلسه روی دندان قرار می گیرد.

نحوه مراقبت از دندان شیری روکش شده چگونه است؟

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همانند همیشه دست کم دو بار در روز باید انجام شود تا از پوسیدگی دندان و عفونت لثه جلوگیری شود.
مصرف غذاها و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید و کودک را به دفعات بیشتر نزد دندانپزشک ببرید.
اگر کودک در جویدن یا گاز گرفتن مشکل دارد با دکتر تماس بگیرید. ممکن است روکش نیاز به تنظیم داشته باشد.
بعد از خوردن یا نوشیدنی هر چیزی به خصوص غذاهای اسیدی، حتما دهان شستشو داده شود تا محیط اسیدی دهان سریعتر خنثی شود.
هنگام فعالیتهای ورزشی برخوردی از محافظ دهان ورزشی استفاده شود.

پس از روکش کردن دندان شیری چه مشکلاتی ممکن است به وجود بیاید؟

حساسیت دندان: ممکن است دندان به دمای سرد یا داغ حساس شود. با خمیر دندان مخصوص دندانهای حساس میتوان این مشکل را تخفیف داد.
لب پر شدن روکش: این مشکل بیشتر در مورد روکشهای تمام سرامیکی یا کامپوزیتی دیده می شود. اگر لب پر شدگی کوچک باشد ممکن است بتوان آن را با رزین کامپوزیت ترمیم کرد. در غیر این صورت باید روکش تعویض شود.
شل شدن روکش: ممکن است روکش لق شود و امکان نفوذ باکتریها به زیر آن و ایجاد پوسیدگی دندان فراهم شود. اگر روکش دندان لق شده است باید هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
در آمدن روکش: این اتفاق بیشتر به دلیل پوسیدگی دندان و یا از بین رفتن چسب دندان روی می دهد. اگر روکش دندان شیری در آمده است آن را تمیز کنید و با خود نزد دندانپزشک ببرید. ممکن است زمان زیادی تا بیرون زدن دندان دائمی نمانده باشد و نیازی به روکش کردن مجدد نباشد و یا گاهی نیز، میتوان از همان روکش دوباره استفاده کرد.

شرایط کودک پس از روکش کردن دندان چگونه خواهد بود؟

پس از روکش کردن دندان شیری، تا زمانی که دهان هنوز بی حس است نباید هیچ خوراکی یا آشامیدنی به کودک بدهید چون ممکن است لب یا گونه یا زبان خود را گاز بگیرد و به آنها صدمه بزند چون متوجه شدت فشاری که وارد می کند نیست. توجه داشته باشید که کودک را از جویدن، گاز گرفتن یا مکیدن منع کنید تا زمانی که بی حسی کاملا برطرف شود.
آیا روکش کردن دندان شیری درد دارد؟

طبیعی است که به دلیل تحریک بافتها، تا ۲۴ ساعت کمی ناراحتی یا درد تجربه شود. با مسکن های معمولی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن درد برطرف می شود.

در صورتی که پس از ۲۴ ساعت درد برطرف نشد، با دکتر تماس بگیرید.
تا چه زمانی روکش باید روی دندان شیری بماند؟

روکش تا زمانی که دندان شیری در جای خود ثابت و استوار است، روی آن می ماند. اما زمانی که دندان دائمی زیر آن شروع به بیرون زدن کند، دندان شیری لق می شود و همراه با آن روکش نیز در می آید. به طور کلی معمولا دندانهای شیری عقبی حدود دوازده سالگی می افتند.